HPV Testleri ve Gardasil9 Aşısı: Türkiye'den Merak Edilenler
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar söz konusu olduğunda, HPV (Human Papilloma Virus) en yaygın virüslerden biridir. Ancak toplumda hala "HPV testi nedir", "Gardasil9 aşısı kimlere yapılır" gibi temel sorulara dair bilgi eksikliği bulunuyor. HPV'nin bazı türleri ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiği için testler ve aşılamaya dair doğru bilgi, hem bireysel sağlık hem de toplumsal bilinç açısından büyük önem taşıyor.
HPV Nedir? Neden Önemlidir?
HPV (Human Papilloma Virus), çoğunlukla cinsel yolla bulaşan ve 100'den fazla farklı tipi olan bir virüstür. Bu tiplerden bazıları genital siğillere, bazıları ise rahim ağzı kanseri başta olmak üzere çeşitli kanser türlerine yol açabilir. Her HPV enfeksiyonu tehlikeli olmasa da bazı yüksek riskli tipler (örneğin HPV-16 ve HPV-18), özellikle kadınlar için ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
HPV nasıl bulaşır?
- HPV, cilt temasıyla bulaşabilir. Özellikle vajinal, anal ve oral seks sırasında enfekte kişiyle temas sonucu geçebilir. Prezervatif kullanımı bulaş riskini azaltsa da tamamen engellemez.
HPV Testi Nedir, Nasıl Yapılır?
HPV testi, özellikle yüksek riskli HPV türlerini tespit etmeye yönelik bir tarama testidir. Genellikle rahim ağzından alınan örnekler üzerinden çalışılır ve smear testleriyle birlikte uygulanabilir.
Türkiye'de 30 yaş ve üzeri kadınlara, rahim ağzı kanseri taraması kapsamında HPV testi önerilmektedir. Ancak bazı durumlarda 25 yaşından itibaren test yapılması da uygun olabilir.
Peki bu test nasıl yapılır?
- Test, kadın doğum uzmanı ya da aile sağlığı merkezinde yapılabilir.
- Spekulum yardımıyla rahim ağzından örnek alınır.
- Acı verici değildir, kısa sürer.
- Sonuçlar genellikle birkaç gün içinde çıkar.
Erkeklere HPV testi yapılır mı?
- Evet, elbette yapılabilir. Her ne kadar rutin bir tarama programı olmasa da isteyen erkekler anal veya genital bölgeden alınan örneklerle HPV testi yaptırabilir.
Gardasil9 Aşısı Nedir?
Gardasil9 aşısı, günümüzde HPV'ye karşı en kapsamlı koruma sağlayan aşılardan biridir. Toplam 9 farklı HPV tipine karşı koruma sunan bu aşı, özellikle yüksek riskli (kanserle ilişkilendirilen) tipler ve genital siğillere neden olan tipler dahil olmak üzere geniş bir yelpazede etkilidir. Piyasada hala eski nesil HPV aşıları (örneğin sadece 2 veya 4 tipe karşı etkili olanlar) bulunabileceğinden dolayı, aşı yaptırmadan önce mutlaka "Gardasil9" olduğundan emin olun. Sağlığınız için en güçlü ve uzun vadeli korumayı sağlamak adına, doğru aşıyı seçmek son derece önemlidir. Unutmayın, doğru bilgilendirme ile sadece kendinizi değil, toplum sağlığını da korumuş olursunuz.
Gardasil9, HPV'nin en yaygın ve tehlikeli 9 tipine (özellikle 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) karşı koruma sağlar. Bu aşı, genital siğillerin yanı sıra rahim ağzı, vajina, vulva, penis, anüs ve bazı baş-boyun kanserlerine karşı da koruyucudur.
Gardasil9 Aşısı Kimlere Yapılır?
9 ila 45 yaş arasındaki bireylere uygulanabilir. En yüksek koruma, cinsel aktif olmadan önce uygulanır. Ancak daha önce HPV'ye maruz kalmış bireylerde de bazı tipler için koruma sağlar.
Neden Gardasil9 Aşısı Genellikle 9-45 Yaş Arasına Öneriliyor?
Bu sınırlama bir biyolojik engelden değil, daha çok aşının onaylandığı yaş aralığından ve klinik çalışmalardan kaynaklanıyor. Gardasil9 aşısı, FDA (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) ve diğer düzenleyici kurumlar tarafından başta 9-26 yaş, sonrasında ise 9-45 yaş aralığında güvenli ve etkili bulunduğu için bu yaş aralığı "resmi önerilen grup" oldu. Klinik çalışmalar çoğunlukla bu yaş grubunda yapıldı; 45 yaş üstü bireylerde yeterli sayıda klinik veri toplanmadı. Yani neden "45 yaşta işe yaramaz" değil, "45 yaş ve üstü için yeterince büyük klinik örneklemler yok" şeklinde özetlenebilir.
Peki 45 Yaşın Üzerindeki Biri Gardasil9 Aşısını Yaptırabilir mi?
Elbette. Bir sağlık profesyoneli ile görüşerek, kişinin HPV geçmişi, bağışıklık durumu, cinsel yaşam profili ve genel sağlık durumu dikkate alınarak kişisel karar verilebilir. 45 yaşın üzerindeki biri aşının koruma sağladığı 9 tipin tümüne maruz kalmış olamaz. Bu yaşta da yeni HPV enfeksiyonu riski hala mevcuttur. Ayrıca yaşla birlikte bağışıklık sistemi zayıflayabileceğinden, aşının sağladığı yapay bağışıklık daha da anlamlı hale gelebilir.
Aşı Nasıl Uygulanır?
- 15 yaş altı bireylere 2 doz (0. ve 6. ay),
- 15 yaş ve üzerindekilere 3 doz (0., 2. ve 6. ay) uygulanır.
- Kas içine enjeksiyonla yapılır (genellikle kolun üst kısmına).
Türkiye'de Gardasil9 Aşısını Yaptırmak İsteyen Ne Yapmalı?
Türkiye'de Gardasil9 aşısı, 2023 yılı başından itibaren eczanelerden reçete ile temin edilebiliyor. Ancak bu aşı SGK tarafından karşılanmıyor, yani tamamen kişinin kendi bütçesiyle karşılaması gerekiyor. 2025 itibarıyla tek dozu yaklaşık 100 USD arasında değişiyor. Üç dozluk tam bir aşı programı tamamlandığında toplam maliyet genellikle 300 USD civarında oluyor.
Aşılar, soğuk zincir koşullarında eczanelere özel siparişle getiriliyor. Türkiye'deki birçok eczane bu aşıyı getirtebiliyor. Özel hastaneler ve klinikler de çevredeki eczanelerden bu aşıyı temin edebiliyor ya da kendi buzdolaplarında stoklayabiliyor. Ancak bu durumda, yani aşıyı özel kurum sizin adınıza temin ederse fiyata ek hizmet bedeli yansıtabilirler.
1. Aile Sağlığı Merkezi'ne (ASM) Gitmek
Aile hekiminiz, Gardasil9 aşısı için reçete yazabilir. Bazı durumlarda test ya da muayene gerekebilir ancak bu işlemler genellikle hızlı ilerler. Aile hekiminin reçete yazmaması için özel bir neden olmaz; çünkü çoğu birey aşının koruduğu 9 HPV tipinin tamamını taşımamaktadır. Ancak eğer HPV pozitifseniz ve tedavi gerektiren bir durumdaysanız, hekiminiz sizi bir kadın doğum uzmanına yönlendirebilir.
2. Eczaneden Reçeteli Olarak Aşıyı Temin Etmek
Gardasil9, eczanelere siparişle gelir. Reçeteyi aldıktan sonra eczaneden aşıyı teslim alabilir, ardından soğuk zinciri bozmadan doğrudan ASM'ye, özel kliniğe veya hastaneye götürerek yaptırabilirsiniz. Bu işlem sırasında bazı merkezler küçük bir enjeksiyon ücreti talep edebilir. Ancak her ASM bu hizmeti sunamayabilir; önceden arayıp bilgi almak önemlidir. Aynı durum özel klinikler ve hastaneler için de geçerlidir. Aşının üç dozu için de bu süreci tekrar edeceğinizi unutmamalısınız.
3. Jinekoloğa Muayene ile Başlamak
Devlet veya özel hastanelerde bir kadın doğum uzmanına giderek Gardasil9 aşısı olmak istediğinizi belirtebilirsiniz. Özel hastanelerde ilk muayene için ücret ödenmesi gerekebilir, ancak çoğu durumda sonraki dozlar için sadece enjeksiyon ücreti alınarak üç dozluk süreç tamamlanabilir.
4. Belediye Hizmetlerinden Yararlanmak
İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi bazı yerel yönetimler, belirli sosyoekonomik koşullardaki bireylere ücretsiz HPV aşısı uygulamaları başlattı. Bu kurumlarda genellikle 9-26 yaş arası bireyler hedefleniyor. Bu hizmetten yararlanmak isteyenlerin belediyenin resmi web sitesinden form doldurarak randevu alması gerekiyor.
NOT: Gardasil9, şu anda Türkiye'de en yaygın olarak temin edilebilen ve 9 farklı HPV tipine karşı koruma sağlayan en kapsamlı aşıdır. Piyasada eski kuşak başka HPV aşıları da bulunabilir, ancak bunlar daha az tipe karşı koruma sağlar. Bu nedenle, özellikle Türkiye gibi HPV testinin yaygın olmadığı bir ülkede Gardasil9 tercih edilmesi tavsiye edilir.
HPV Aşısı Erkeklere de Gerekli mi?
Evet, erkekler de HPV taşıyıcısı olabilir ve virüsü partnerlerine bulaştırabilir. Ayrıca penis, anüs ve boğaz kanserleri gibi HPV ilişkili sağlık sorunları erkeklerde de görülebilir. Bu nedenle Gardasil9 aşısı hem erkekler hem kadınlar için önerilir.
HPV aşısı erkeklerde işe yarar mı?
- Elbette. Özellikle aşı cinsel aktivite başlamadan önce yapıldığında en etkili sonucu verir. Ancak cinsel aktif bireylerde de bazı HPV tiplerine karşı koruma sağlar.
HPV Testi ve Aşı Arasındaki Fark
- HPV testi, mevcut bir enfeksiyonun olup olmadığını belirler.
- HPV aşısı, gelecekteki enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
- Test sonucu pozitif çıksa bile aşı yaptırmak, henüz maruz kalınmamış diğer tipler için koruma sağlayabilir.
HPV Enfeksiyonları Tedavi Edilebilir mi?
HPV'nin kendisi için doğrudan bir tedavi yoktur, ancak vücudun bağışıklık sistemi birçok HPV enfeksiyonunu zamanla temizleyebilir. Buna rağmen bazı durumlarda virüs kalıcı olabilir ve hücresel değişimlere neden olabilir.
Genital siğiller nasıl tedavi edilir?
- Dondurma (kriyoterapi)
- Yakma (elektrokoter)
- Lazer veya cerrahi yöntemler
- Topikal kremler
Bu yöntemler semptomları ortadan kaldırsa da virüsün kendisi vücutta kalabilir.
Cinsel Sağlıkta Bilinçli Tercihler Önemlidir
HPV testi ve Gardasil9 aşısı, yalnızca bireysel koruma sağlamaz; aynı zamanda toplumda HPV yayılımını da azaltır. Partner sayısı, korunma yöntemi ve düzenli test alışkanlığı gibi faktörler, cinsel sağlığı doğrudan etkiler.
Kendine İyi Bakmanın Yolu: Bilinçli Haz ve TENGA Ürünleri
Cinsel sağlık, yalnızca hastalıkları önlemekle değil, aynı zamanda güvenli ve tatmin edici deneyimlerle de ilgilidir. TENGA'nın yenilikçi ürünleri, solo deneyimlerde hijyen ve haz dengesini mükemmel biçimde kurar. HPV gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmanın bir yolu da riskli partnerli ilişkiler yerine güvenli solo keşifleri tercih etmektir. İşte tam bu noktada, TENGA ürünleri hem fiziksel sağlığınızı korurken hem de doyurucu bir deneyim sunar. Japon mühendisliğiyle üretilen TENGA serileri; ergonomik yapısı, vücut dostu materyalleri ve şık tasarımıyla cinselliğe yepyeni bir bakış kazandırır. Kendi bedeninizle güvenli ve yargısız bir ilişki kurmak için TENGA'yı keşfedin.