Sifiliz (Frengi) Hakkında Bilinmesi Gerekenler: Belirtiler, Bulaş Yolları ve Tedavi
Toplumda uzun yıllardır varlığı bilinse de sifiliz, ya da halk arasındaki adıyla frengi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında halen kafa karışıklığı yaratan konulardan biridir. "Frengi nedir?", "sifiliz nasıl bulaşır?", "frengi belirtileri nelerdir?" gibi sorular sıklıkla Google'da aratılır. Bu yazıda frengi hakkında merak edilenleri bilgilendirici bir şekilde ele alıyoruz.
Frengi (Sifiliz) Nedir?
Sifiliz, Treponema pallidum adlı bakterinin neden olduğu, genellikle cinsel yolla bulaşan, bazen uzun yıllar belirti vermeden ilerleyebilen bir enfeksiyon hastalığdır. Tedavi edilmezse kalp, beyin, sinir sistemi gibi hayati organlara zarar verebilir.
Frengi Nasıl Bulaşır?
Sifiliz, esas olarak korunmasız cinsel ilişkide (vajinal, anal ya da oral) bakterinin enfekte kişiden sağlıklı bireye geçmesiyle bulaşır. Bunun dışında:
- Enfekte annenin bebeğine hamilelik süresince veya doğum sırasında bulaşabilir.
- Nadiren de olsa kan nakli yoluyla geçebilir (artık sıklıkla tarama yapıldığı için çok seyrek).
Frengi Belirtileri Nelerdir?
Sifiliz belirtileri genellikle 3 evre halinde ilerler:
1. Birincil Evre:
- Enfeksiyondan yaklaşık 10-90 gün sonra, bulaşın olduğu bölgede (genital, oral veya anal bölge) ağrısız, yuvarlak ve sert bir yara (şankr) oluşur.
- Bu yara genelde 3-6 hafta içinde kendi kendine geçer, ancak hastalık devam eder.
2. İkincil Evre:
- Yara kaybolduktan haftalar sonra vücutta döküntüler, lenf bezlerinde büyüme, boğaz ağrısı, ateş, yorgunluk gibi belirtiler başlar.
- Avuç içi ve ayak tabanlarındaki döküntüler de sifilize özgü olabilir.
3. Gizli (Latent) ve Üçüncül Evre:
- Tedavi edilmezse, hastalık "gizli" hale gelir ve yıllarca belirti vermeden kalabilir.
- Yıllar sonra kalp-damar sistemi, sinir sistemi, gözler gibi organlarda ciddi hasarlar oluşturabilir.
Frengi Tanısı Nasıl Konur?
Frengi tanısı, kan testiyle kolayca konabilir.
Şu testler sıklıkla kullanılır:
- VDRL (Venereal Disease Research Laboratory)
- RPR (Rapid Plasma Reagin)
- TPHA (Treponema pallidum Hemaglütinasyon)
Ayrıca şankr yarasından alınan sıvı mikroskobik incelemeye de gönderilebilir.
Frengi Nasıl Tedavi Edilir?
Frengi tedavisi mümkün ve etkilidir.
En yaygın tedavi:
- Penisilin: Enfeksiyonun evresine göre bir veya daha fazla doz enjeksiyon uygulanabilir.
- Penisiline alerjisi olan kişiler için doktor kontrolünde alternatif antibiyotikler kullanılabilir
Tedavi süresince cinsel perhiz önerilir ve partnerlerin de test edilmesi önemlidir.
Frengi Testi Nerede Yapılır?
Sifiliz testi devlet hastaneleri, üniversite hastaneleri, özel laboratuvarlar ve bazı aile sağlığı merkezlerinde yapılabilir. Bazı belediyeler de toplumsal sağlık taramaları kapsamında bu testleri sunmaktadır.
Frengi Korunma Yöntemleri Nelerdir?
- Prezervatif kullanmak frengiden korumada çok etkilidir.
- Partner sayısını sınırlamak ve düzenli test yaptırmak bulaş riskini azaltır.
- Hamilelik döneminde erken test yapmak bebek için hayati önem taşır.
Sessiz Bulaş: Belirti Vermeyen Frengi Tehlikesi
Frengi, bazen yıllarca hiçbir belirti vermeden vücutta ilerleyebilir. Bu nedenle cinsel olarak aktif bireylerin periyodik test yaptırması son derece önemlidir. "Belirti yoksa sorun yoktur" anlayışı, sifilizde büyük bir yanılgıdır.
TENGA ile Bilinçli Haz, Bilinçli Korunma
Cinsellik, keyif ve tatmin kadar sorumluluk da gerektirir.
TENGA, sadece haz odaklı değil; sağlık ve bilinçli cinsellik alanında da öncü bir Japon markasıdır. Solo zevki destekleyen TENGA ürünleri, hiçbir risk almadan, partner olmaksızın keyifli anlar yaşamanızı sağlar. Kendinizi tanımanın ve korumanın en emin yollarından biri de cinselliği bedensel ve duygusal sağlıkla birlikte ele almaktır. TENGA, bu yolda sizinledir.