Kültürel Miras mı, Ayıp mı?
Türkiye'nin dört bir yanında, özellikle köylerde yaşlı kadınlardan duyduğumuz hafif argo deyimler, aslında hem mizahın hem de toplumsal gözlemlerin ürünü. "Bunları nasıl utanmadan söylüyorlar?" diye düşünebilirsiniz. Ama aslında bu tabirler, kadim Anadolu'nun hayatı dolaysız anlatma biçimlerinden biri. Bu yazıda, müstehcen ya da ayıp kabul edilen bazı yerel deyimleri, deyimlerin anlamlarını ve bu deyimlerin neden ayıp değil kültürel değer olduğunu konuşacağız.
Deyim Nedir, Müstehcen Deyim Ne Anlama Gelir?
Deyimler; halk arasında sıkça kullanılan, mecaz anlamlar içeren söz öbekleridir. Müstehcen deyimler ise bu kalıpların içine cinsellik, vücut, mahremiyet ve argo anlamlar yerleştirilerek söylenir. Fakat bu tür tabirler, özellikle yaşlı kadınların ağzında hem komik hem de şaşırtıcı olabilir.
Peki neden yaşlı kadınlar bu kadar rahat konuşur? Bunun nedeni, Anadolu'da yaşlılığın toplumsal ayıptan muaf sayılmasıdır. Ayrıca, kadınların kendi aralarında kurduğu sözlü kültür ve mizah dilinde bu deyimler cesurca yer bulur.
Gölge Oyunlarının Gölgede Kalan Tarafı: Karagöz ve Hacivat'ta Müstehcen Mizah
Anadolu'nun argo ve müstehcen anlatı geleneği sadece köy deyimlerinde ya da yaşlı ninelerin laf sokmalarında değil, Türk tiyatro tarihinin en köklü formlarından biri olan Karagöz ve Hacivat oyunlarında da karşımıza çıkar. Bugün "çocuk eğlencesi" gibi sunulan bu gölge oyunları, aslında Osmanlı döneminde yetişkinlere yönelik gece gösterileri olarak oynanır, bolca cinsellik içeren laf oyunları, argo kelimeler ve iğneleyici göndermeler barındırırdı. Özellikle Karagöz karakteri, toplumun bastırılmış arzularının sözcüsüdür. Kadın karakterlere ettiği laflar, "anlamamış gibi yapıp iğnelemesi", çifte anlamlı cümlelerle seyirciyi güldürürken düşündürmesi, dönemin erotik mizah anlayışının bir yansımasıdır. Zenne tiplemeleri, şehvetli dans tasvirleri ve sokak ağzıyla söylenmiş nükteler, bu oyunlarda sıkça yer bulurdu. Yani aslında Karagöz perdesinde de müstehcenlik ayıp değil, doğal bir mizah formu olarak karşımıza çıkar.
"Ayıp" Sayılan Ama Herkesin Bildiği Anadolu Deyimleri
Bazı deyimler zamanla anonimleşmiştir. Onları duymayan kalmamış, ama kimse yüksek sesle tekrarlamaya cesaret edememiştir.
İşte onlardan bazıları:
"Yeni gelinin şeyi tuttuğu gibi"
- Anlamı: Bir işin başında hevesle, hırsla, aşırı istekle sarılmak.
- Genellikle bir şeyin başında çok heyecanlı olup sonra sönecek olan hevesler için söylenir.
"Donunun lastiği gevşemiş gibi her işe karışıyor"
- Anlamı: Sürekli sağa sola bulaşan, yerinde durmayan kişi için.
- Görsel bir betimleme üzerinden mecaz yapılmış.
"G*tünden teneke çalmışlar gibi yürüyor"
- Anlamı: Aşırı dikkat çekici, havalı, abartılı şekilde yürüyen kişi için.
- Taşlayıcı ve gülünçleştirici bir ifadedir.
"G*tü kalkık eşeğe semer vurulmaz"
- Anlamı: Burnu havada, kibirli kişiye laf anlatılmaz.
- "Boşuna uğraşma, nafile" anlamında.
"G*tünü kaşıyacak eli yok, millete akıl veriyor"
- Anlamı: Kendi işini beceremez ama başkasına yol göstermeye kalkar.
- Toplumda çok yaygın bir gözleme dayalı.
"A*ını yaya gibi gezdiriyor"
- Anlamı: Aşırı teşhirci ya da dikkat çekmeye çalışan kadın için ağır ve cinsiyetçi bir söz.
- Genellikle arkasından söylenir.
"Şeyini gösterene aşık olur"
- Anlamı: Çabuk kanan, kolay etkilenen, özsaygısı düşük biri için.
- "Her önüne geleni seviyor" anlamında.
"G*tüyle çok oynayan ishal olur"
- Anlamı: Kendi sınırlarını veya dengesini fazla zorlayan kişi sonunda zararını görür.
- İnsanın kendiyle veya gereksiz detaylarla fazla oynaması felakete dönüşebilir.
"Şeyini takoz sanan dağda yankı aramasın"
- Anlamı: Kendini çok büyük sanan ama boş insan.
- Ninelerin gözünde böyleleri bol olur.
"Şeyinden başka sermayesi yok."
- Anlamı: Erkekliğini tek meziyet sanan, başka vasfı olmayan adam.
Bu deyimler yalnızca cinselliği değil, aslında toplum eleştirisini de barındırır.
Bu Deyimlerin Kullanım Alanları ve Sosyal Bağlamları
Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde bu deyimlerin çoğu kadın kadına, samimi ortamlarda kullanılır. Düğün hazırlıkları, kına geceleri, tarla işleri esnasında veya kız kıza sohbetlerde sıklıkla karşımıza çıkar.
Neden "Kadınlar" Daha Çok Kullanır?
- Kadınlar kendi aralarındaki iletişimde mizahı ve mecazı sıkça kullanır.
- Toplumsal baskıdan sıyrılmak için argo, rahatlatıcı bir dil alanı yaratır.
- Nesiller arası aktarım kadınlar üzerinden daha çok yapılır.
Bu deyimler, kadınların birbirlerine nasihat verdiği, laf çarptığı ya da sadece güldüğü anlarda ortaya çıkar. Örneğin, bir genç kıza "elin oğlu ağzını öper, sonra götünde don yok der" gibi doğrudan ama öğüt içeren tabirler kullanılır.
Utanılacak mı, Sahip Çıkılacak mı?
Kimi zaman bu deyimler ayıp sayıldığı için örtbas edilir ama aslında halk dilinin mizahi gücüdür.
Üstelik bu ifadeler:
- Duyguları doğrudan ifade eder.
- Eğitim seviyesi fark etmeksizin anlaşılır.
- Hayata karşı bir mesafe ve ironi içerir.
Bunları bastırmak, aslında halk dilini bastırmak demektir. Kültürel ifade araçlarımız ne kadar çok olursa, kendimizi o kadar iyi anlatabiliriz. Bu deyimlerin çoğu kayda geçmediği için sözlü kültürle birlikte kaybolma riski taşır.
TENGA ile Tabuların Ötesine: Cinsellik Ayıp Değil, Doğal
Toplumumuzda hala ayıp diye kodlanan cinsellik, bastırıldıkça daha da gizemli ve utanç verici bir hale geliyor. Tıpkı Anadolu kadınlarının güle oynaya kullandığı bu deyimler gibi, seks hayatı da açık konuşuldukça normalleşiyor.
Tam da bu noktada TENGA gibi markalar, cinselliği tabusuz, doğal ve sağlıklı bir çerçevede ele alıyor. Seks ürünleri deyince aklınıza gelen her şey, Japonya'nın en büyük cinsel yaşam markası TENGA'da var. Mastürbasyon ürünlerinden çiftler için geliştirilen seks oyuncaklarına kadar geniş bir yelpazede; hijyenik, kaliteli ve estetik ürünler sunuyor.
TENGA yalnızca bir marka değil; dünya çapında milyonlarca insanın cinsel sağlığını önemseyen, bilinçli tüketim çağrısı yapan bir devrim. Seks oyuncakları sektörü artık ayıp değil, bir ihtiyaç. Tıpkı bu deyimlerin kültürümüze ait olması gibi, seks ürünleri de hayatımızın bir parçası. Seks hayatınızı renklendirmek ve bedeninizi daha iyi tanımak için TENGA ürünlerini keşfetmeyi ertelemeyin. Çünkü gerçek özgürlük, kendi bedenini tanımakla başlar.